|
Aantal versies: 11
Uitgave: 12 november, 2009
|

Versie: Das/l'
Original
Uitgever: ASS - Leinfelden - 1986
Afmetingen van het spel: 26,5 x 50,2 cm
Het spel:
Op het deksel van dit originele, tweetalige spel (Duits en Frans)
staat een citaat uit "Spiele anders als andere" van Sid Sackson uit
1981 dat zegt:
"Deze reproductie van het originele document zal stellig bij eenieder,
die ooit MONOPOLY heeft gepeeld, herinneringen oproepen. De weg van "Landlord's
Game" naar "Monopoly" loopt dan ook over …. Monopoly. In het
begin van de twintiger jaren kende men namelijk in vele universiteitssteden aan
de oostkust van Amerika reeds een spel met deze naam: daar gebruikte men met de
hand gemaakte speelborden, gaf meestal lokale namen aan de eigendommen en
speelde reeds zoiets als dat wat een paar jaar later de wereld ging
veroveren." (Lees ook het boek "The
Billion Dollar Monopoly Swindle")
Op de onderkant van de doos staat:
"Op de 5de
januari 1904 werd bij de Octrooiraad van de Verenigde Staten onder nummer
748,626 een bordspel gepatenteerd:
THE LANDLORDS GAME,
door Lizzie J.Magie:
Aan iedereen die het betreft:
Hierbij maak ik, Lizzie J.Magie, ingezetene van de Verenigde Staten, woonachtig
te Brentwood, distrikt Prince George, Staat Maryland, bekend dat ik bepaalde
nieuwe en nuttige verbeteringen uitgevonden heb voor bordspellen, waarvan de
omschrijving als volgt luidt:
Mijn uitvinding, die ik "The landlord's game" (= Het spel van de
grondbezitter) genoemd heb, heeft betrekking op bordspellen en in het
bijzonder op geluksspellen. Het doel van het spel is om zoveel mogelijk rijkdom
of geld te vergaren; de speler die aan het eind van het spel, nadat een vooraf
bepaald aantal rondes gespeeld zijn, het rijkst is, is de winnaar.
"Das/L'Original" bevat de oorspronkelijke versie van dit
spel met oorspronkelijk bord en oorspronkelijke spelregels. "Das/L'Original"
bevat echter ook een moderne versie van dit oude economie spel, met
spelregels en bord."
Met dit spel maakt men voor het eerst in Europa kennis met de
voorgeschiedenis van het "beroemde spel". In de beide
handleidingen van het spel is de tekst met tekeningen van het originele patent
opgenomen en daaruit blijkt overduidelijk dat Lizzie J.Magie reeds in 1904 Monopoly
speelde. (Zie ook "Early
Game History - 1903 to 1936").
Heel interessant zijn de verschillen tussen het oorspronkelijke en het
hedendaagse spel, zoals:
 |
De 22 eigendommen worden niet bebouwd maar gepacht, verhuurd en
verhandeld. |
 |
Op het originele spel hebben de landgoederen geen namen, in de
"moderne versie" wel. |
 |
Als u een landgoed in pacht heeft waarop een andere speler komt dan
moet hij huur betalen. Komt er nóg een speler bij staan, dan moet deze de
helft van de huur aan de pachter en de andere helft aan de andere speler
betalen. |
 |
Als u 2 aangrenzende landgoederen in bezit heeft verdrievoudigt de
huur. Bij 3 aangrenzende eigendommen krijgt u 4 x de huur die voor dat
eigendom geldt. |
 |
Er zijn geen Kans en Algemeen Fonds kaartjes maar velden waar Belasting
voor Basisbehoeften betaald moet worden. |
 |
De 4 stations zijn geen winstgevende eigendommen. Integendeel, men
moet de bank per bezoek $ 5 betalen. |
 |
Start heet Moeder Aarde. Als u daar óp of over komt krijgt u $
100, omdat aangenomen wordt dat u zoveel op Moeder Aarde gewerkt heeft
dat u uw inkomen heeft verdiend. |
 |
Op de velden Luxe artikelen moet u $ 50 aan de bank betalen,
waarvoor u een tegoedbon krijgt die aan het einde van het spel $ 60
waard is. |
 |
Om uit de gevangenis te komen moest men 90 jaar geleden ook al $ 50
betalen. |
 |
Voor stroom en water hoefde men slechts $ 5 te betalen,
onafhankelijk van het gegooide aantal ogen. |
 |
U komt in het Armenhuis (op de plaats van Vrij Parkeren) terecht als u
niet meer in staat bent om te betalen, d.w.z. dat u geld nóch eigendommen
meer bezit. |
 |
Er is een veld Erfenis, waar u $ 100 ontvangt plus een Erfenisbewijs,
dat aan het eind van het spel $ 50 waard is. |
 |
Op elk landgoed dat een speler bezit kan hij een Bank-hypotheek
nemen van $ 100, waarvan hij echter maar $ 90 uitbetaald krijgt. Bovendien
moet hij bij elke keer dat hij loon ontvangt (= over Moeder Aarde gaat) $ 5
aan de bank betalen. |
 |
PRIVE-hypotheken kan men onder elkaar overeenkomen. Op het
Hypotheekbewijs staat echter de vaste waarde van $ 50. |
 |
Met de OLIE-variant van het spel kunt u boortorens kopen,
nadat gebleken is dat er olie aanwezig is! Degene die dan op dat eigendom
komt moet de 10-voudige huur betalen. |
De kleuren van de velden betekenen:
GROEN = landgoed
GRIJS = station
GEEL = stroom / water
LICHTBLAUW = belasting voor basisbehoeften
DONKERBLAUW = luxe artikelen
GEEL met zwarte rand = erfenis
ROOD = Verboden toegang - Ga naar de
Gevangenis
De zes vakken op het midden van het bord zijn respectievelijk voor:
 |
De eigendomsbewijzen |
 |
De pachtbewijzen voor water en stroom |
 |
De Luxe goederen bewijzen |
 |
De Bank-hypotheek bewijzen |
 |
De Privé-hypotheek bewijzen |
 |
De Erfenis bewijzen |
De 4 lopers zijn de pionnetjes van Mens-Erger-Je-Niet. Van de zwarte
pion zijn er 22 als boortoren.
Het geld bestaat uit eenvoudige bankbiljetten met slechts een
waarde-opdruk van 1 - 5 - 10 - 50 of 100.
Er is ook een uitsluitend Duitse variant van dit spel.
Er zouden véél meer van degelijke authentieke spellen (die toch zeer
plaats gebonden waren?!) "heruitgegeven" moeten worden.
Versie: Monopoly,
Art.Nr. 032/56.312.2
Club-Sonderausgabe mit dem umfangreichen
"Monopoly-Buch"von Maxine Brady
Uitgever: Parker/Tonka/Hasbro Deutschland GmbH - 1992
Afmetingen van de doos: 26 x 51 cm
Het spel:
Het bijzondere van deze Club-Sonderausgabe (de foto is een detail van het
deksel) is het feit dat in de zwarte doos de Duitse uitgave van het
boekje van Maxine Brady zit, in een speciaal vak van de rode
plastic inlage. Verder zitten er in die inlage 7 vakjes voor de bankbiljetten, 1
voor de eigendomsbewijzen, 1 voor de Ereignis- en Gemeinschafts kaartjes en 1
voor de de rest van de attributen (dus 2 vakjes minder dan in de Sonderausgabe
uit 1961). Dit is een heruitgave van het spel uit 1961, maar er zijn opvallende
verschillen.
Op het bord staat nu de rode
Monopoly balk in diagonaal over het veld. De rugzijde is rood.
De vouw is nu evenwijdig aan de 1ste en 3de zijde.
De bankbiljetten zijn in deze uitgave de waarden: DM 20 - 50 - 100 - 500
- 1.000 - 2.000 en 10.000. De Ereigniskarten (= Kans) en de Gemeinschaftskarten
zijn wit, maar zij hebben op de achterkant resp. een blauw
en roze locomotieven-patroon. De 8
metalen lopers zijn de boot - kanon - kruiwagen - vingerhoed - schoen -
hondje - hoed en paard. De holle, plastic huisjes zijn groen
en hebben een schoorsteen; de rode
hotels niet. Wél hebben ze allemaal een overstekend dak.
Op de onderkant van de doos staat een duidelijk zwart/wit foto van het bord met
alle attributen.
Deze uitgave werd ook in Oostenrijk en Zwitserland uitgegeven.
Dit spel was "Made in Ireland".
Versie: Sammler-Edition
Uitgever: Franklin Mint - 1992
Afmetingen van het spel: 7,5 x 52,5 x 52,5 cm + voet
Het spel:
Zonder enige overdrijving mag deze uitvoering wel het Spel der Spellen genoemd
worden. Het bord is gemaakt van gedistingeerd, mahonie-kleurig
hout met een verzonken middenveld dat bekleed is met groen
vilt. De opdruk is in goud. Onder het speelveld bevindt zich een schuiflade voor
de bankier, waarvan de vakverdeling eveneens bekleed is met groen
vilt. Aan deze lade zit een knop die is voorzien van een massief-bronzen Monopoly-munt. Op de andere 3 zijden van het bord is een goudkleurig
Monopoly schildje bevestigd.
De ondergrond van de straten heeft de zelfde mahonie
kleur als van het hout. Zelfs de handleiding en de "Portefeuille Onroerend
Goed" zijn in deze sjieke kleur.
Er zijn 10 lopers van verguld, massief tin, waaronder een tasje en
stormlamp. De architectonisch ontworpen huizen en hotels zijn vormgegoten
en resp. verzilverd en verguld. Ook de bankbiljetten zijn zeer luxe
uitgevoerd en speciaal ontworpen voor de Editie voor Verzamelaars. De valuta is
"Deutsche Mark" maar wel met de opmerking "Monopoly
Währung". The bills show Mr.Monopoly, with his colored bow tie and walking
stick.Er is dubbel
zo veel geld als gewoonlijk.
De rode Kans- en gele
Algemeen Fonds kaartjes zijn allemaal voorzien van de grappige
illustraties met Suikeroompje.
De houten voet
voor dit spel bevat nog 4 laden, waarop de spelers hun geld en eigendomsbewijzen
kunnen bewaren. Tenslotte kan het bord nog afgeschermd worden met een glazen
afdekplaat.
Uit de zomer-1998-editie van de Franklin Mint catalogus blijkt dat het Duitse
spel nog steeds verkrijgbaar was. De prijzen bedroegen:
 |
bord DM 1250,- (= € 642,30) |
 |
voet
DM 695,- (= € 356,80) |
 |
glazen afdekplaat DM 195,- (= € 99,90) |
 |
en de zg. "Miljonairs stoelen" voor het "luttele bedrag"
van
DM 595,- (= € 305,50) per 2 stoelen. |
 |
Als u dan nog wat geld over had kon u
nog een "Officiële
Monopoly-klok voor Miljonairs" aanschaffen
voor
DM 395,- (= € 202,90). |
Versie: Kleine
doos, ref. 6951D
Uitgever: Parker Brothers/Tonka/Hasbro
Deutschland GmbH - 1992
Afmetingen van de doos: 25,5 x 25,5 cm
Het spel:
Zoals het bord in deze uitvoering op het deksel is afgedrukt is nog niet eerder
gebeurd. Omdat er slechts in 2 kleuren is gedrukt komen een aantal plaatjes dus
niet overeen met het echte bord. Toch hadden de lokomotieven zwart kunnen
zijn!
Het 2x gevouwen bord is van stevig karton en het speelveld is blauwgroen.
De rugzijde is rood.
Op het speelveld staat diagonaal Monopoly in zwarte letters in een
zwarte rand, met daaronder nog de patent-regel tot 1985. (Vergelijk deze
uitvoering met hetzelfde ref.nummer uit 1993.)
De Kans en Algemeen Fonds kaartjes hebben een resp. blauw
en roze lokomotieven-patroon op de
achterkant. Op de bankbiljetten staat in de cirkel "Monopoli® -
Monopoly® - Monopol®" en "Copyright 1935 by Parker Brothers
USA". De waarden zijn resp.: DM 20 -50 - 100 - 500 - 1.000 -2.000 en
10.000. De lopers zijn plastic pilonnetjes. De plastic huizen en hotels
hebben wel een dakrand maar géén schoorsteen. De dobbelstenen zijn rood,
met gouden ogen.
De inlage van de binnendoos is van wit plastic en bevat 5 vakjes.
Deze spellen werden in Ierland gemaakt.
Versie: Standaard,
ref. 06951D1093 en ook /892
Uitgever: Parker/Tonka/Hasbro Deutschland - 1993
Afmetingen van de doos: 26 x 51 cm
Het spel:
De opzet van het spel is in de loop der jaren natuurlijk niet veranderd. De straten
op het bord zijn dus niet die van de hoofdstad, nóch van een aantal steden uit
het land zijn, maar zéér algemeen voorkomende straten, zoals Turmstrasse,
Hafenstrasse, Münchenerstrasse, Schillerstrasse en Schossallee, met dien
verstande dat, sedert de spellen niet meer in Duitsland vervaardigd worden, de ß
overal vervangen is door ss.
Dit is een spel uit de fabriek in Ierland, dús met op het deksel de
vierde zijde van het speelbord, met daarop de verzameling attributen op een groene
achtergrond. Op de onderzijde van de doos staat de bekende kleurenfoto van het
lachende gezin dat meer naar elkaar kijkt dan naar het spel!
De rugzijde van het bord is rood,
evenals de plastic vakkeninlage van de binnendoos. De rugzijde van de Ereigniskarten
is bedrukt met een rood ?, terwijl de
Gemeinschaftskarten bedrukt zijn met de blauwe
geldkist. De bankbiljetten zijn van klasse B, d.w.z. Monopoly geld in
witte opdruk op gekleurde ondergrond. De 10 lopers zijn van zwaar metaal
en "made in China". De plastic huisjes hebben een schoorsteen,
de hotels niet.
De prijs van dit spel bedroeg in juli 1997: DM 49,95 (= €
25,65).
Versie: Kleine doos, ref. 06951D1093
Uitgever: Parker/Tonka/Hasbro Deutschland - 1994
Afmetingen van de doos: 26 x 26 cm
Het spel:
Ook deze "kleine doos"-uitvoering komt uit de fabriek in Ierland
met op het deksel de vierde zijde van het speelbord, met daarop een verzameling
attributen, die echter afwijkt van die op de Standaard doos. De
verzameling attributen is nu om een blauwe
pilon gegroepeerd en de achtergrond is eveneens blauw.
Er staat geen foto op de onderkant van de doos.
De rugzijde van de Ereigniskarten is bedrukt met een rood
?, terwijl de Gemeinschaftskarten bedrukt zijn met de blauwe
geldkist. (Vergelijk deze uitvoering met hetzelfde ref.nummer uit 1992.)
Ook nu heeft het 2 x gevouwen bord een rode rugzijde.
Monopoly staat nu ook weer diagonaal over het speelveld, maar in de rode
balk. Het geld en de huisjes en hotels zijn gelijk aan die van het
Standaard spel, maar de 6 lopers zijn slechts eenvoudige, plastic
pilonnetjes.
Deze spellen werden eveneens in Ierland vervaardigd.
Versie:
Familien-Ausgabe
Uitgever: Franklin Mint - 1994
Afmetingen van het spel: 7,5 x 52,5 x 52,5 cm
Het spel:
Dit spel is uit de verzameling van Roland Klose - D. (Diese Version auf deutsch:
www.monopoly-wiki.de).
In juli 2009 wees Steve Kahan op zijn spel dat een goedkope
versie is van de Franklin Mint editie, met de naam Player's
edition. En spoedig daarna liet Roland mij weten dat hij een exemplaar
heeft van de Duitse versie. En inderdaad, deze Familien Ausgabe is nét
zo eenvoudig en simpel, hetgeen blijkt uit:
 | Het spel bestaat uit een houten bodem-deel, voor de
opslag van de accessoires en een houten deksel-deel, met het bord. Hoewel de
foto de indruk wekt dat het speelveld met groen
vilt is bekleed is niets minder waar. Het oppervlak is slechts van plastic, met tekst bedrukt. |
 | De 10 lopers zijn dezelfde als die van de
Verzamelaars editie, maar nu van een eenvoudige tinlegering. Het
zijn resp.:
boot - kanon - strijkijzer - stormlamp - schoen - portemonnee
- race-auto - hobbelpaard - hoed en vingerhoed.
Het zijn kopieën van de
"bedeltjes" van het oorsprokelijke spel uit 1935. |
 | De bankbiljetten zijn speciaal gemaakt voor
dezeFamilien Ausgabe. De valuta is in "Deutsche Marks" (behoort te
zijn "Mark") maar met
de opmerking "Monopoly Währung". Op de biljetten staat
Suikeroompje (vanwege het ontbreken van het gekleurde
vlinderdasje) en géén wandelstok. |
 |
De huisjes en hotels
zijn wel volgens het speciale Franklin Mint ontwerp, maar ze zijn gemaakt van rood
en
blauwgroen plastic. |
Anderzijds zijn: 
 |
de Kans en Algemeen
Fonds kaartjes net zo mooi als die van de
Verzamelaars' editie, die derhalve ook allemaal voorzien zijn
van grappige plaatjes met Suikeroompje. |
 |
de eigendomskaartjes hetzelfde, maar zonder een
"Vastgoed Portefeuille". |
Dit exemplaar heeft geen voetstuk, geen glazen deksel of
Millionair's stoeltjes.
Versie: Gouden doos
60 jaar
Uitgever: Parker/Tonka/Hasbro - 1995
Afmetingen van de doos: 11,5 x 29,8 x 29,8 cm
Het spel:
De goudkleurige doos toont zowel op het deksel als alle zijkanten daarvan
én op alle zijkanten van de witte binnendoos de mooie afbeelding van een diamant, waarover de rode balk met
Monopoly en Suikeroompje, op een groene ondergrond.
In een wimpel staat "1935 GEBURTSTAGEDITION 1995.
Het in vieren gevouwen bord heeft een zwarte rugzijde en een
marmer-kleurige speelzijde. Op het speelveld is een sticker geplakt met een
nummer uit deze "beperkte oplage".
Op de fraai bedrukte onderzijde van de doos is te zien:
 |
De hoed van Uncle Pennybags, die in dit spel gebruikt
wordt als dobbelbeker. |
 |
5 van de 8 "antiek bronzen" lopers als van weleer, t.w.:
Uncle Pennybags - Tram - Auto - Schoen - Olifant - Badkuip - Kandelaar en Beker. |
 |
De zwart plastic tray (in ondiepe doos) voor het geld van de bankier. Deze
houder staat op de 2de zwart plastic tray, waarin de dobbelbeker
én de 2 bakjes voor de Ereignis en Gemeinschafts- kaartjes bewaard worden. |
 |
Enkele exemplaren van de luxe eigendomsbewijzen en bankbiljetten. |
 |
De huizen en hotels van mooi glanzend, maar niet bedrukt, hout. |
Het spel werd vervaardigd in .... Groot-Brittannië.
Versie: Standaard,
ref. 14535D
Uitgever: Parker/Tonka/Hasbro - 1996
Afmetingen van de doos: 26,8 x 40,3 x 5,3 cm
van het dubbel gevouwen bord: 25,2 x 25,2 cm
Het spel:
Opvallend aan dit spel zijn de nieuwe afmetingen van de doos. Hasbro laat
weten dat dit te maken heeft met de "standaardisatie" van de
afmetingen van hun spellen. Hiermee verdween dus de lange doos, die wij tot nu
toe steeds standaard hebben genoemd.
In deze nieuwe doos zit één rode, plastic
bak met afwijkend gevormde vakjes voor het geld en de eigendomsbewijzen
van de bank. Het bord is in vieren gevouwen, zoals in de zg. "kleine
doos". De rugzijde is rood, de
spelzijde is blauwgroen. Het spel is in
Ierland vervaardigd en dús heeft het weer een foto van een lachend gezin op de
onderkant staan. Op het bord liggen de mooie Ereignis- en Gemeinschafts-kaartjes
van dit spel. De bankbiljetten zijn van het nieuwe model, d.w.z. met een
zwarte band met daarin "Monopoly met Suikeroompje" in de bovenzijde
van de cirkel en, bijna onzichtbaar, de opmerking "1996 Tonka Corporation".
De 10 lopers zijn van tin (zonder vermelding "made in China").
De groene, plastic huizen hebben een
schoorsteen, de rode hotels
niet.
De prijs bedroeg in januari 1998: DM 50,- (= € 22,70).
Versie: Monopoly
Luxus Edition, ref. 14549
Uitgever: Parker Bros./Hasbro - 1996
Afmetingen van de doos: 26,8 x 40,3 x 8,8 cm
van het dubbel gevouwen bord: 25,2 x 25,2 cm
Het spel:
Al weer een prachtige uitgave van "het beroemde gezelschapsspel". De
doos heeft dezelfde lengte en breedte maten als die van de "standaard"
editie, dit in tegenstelling tot de Amerikaanse Deluxe editie, waarvan de doos
nog lang is!
Helaas zijn deze dozen in beide gevallen wat zwak, maar de inhoud is keurig
verzorgd: In de doos bevindt zich, behalve het stevige bord (met donkerblauwe
rugzijde) een slap plastic inlage met 4 vakken voor de huizen en hotels, maar
vooral ook de nog nooit eerder gebruikte "geldbak voor de Bank",
een mooi gevormde geld-en-kaartjes-houder van stevig blauw
plastic. Zowel deze bak als de 2 losse kaarthouders (voor de Kans en Algemeen
Fonds kaartjes) moeten door u zelf worden beplakt met de apart geleverde
stickers. De duidelijke kleurenfoto op de onderkant van de doos geeft een heel
goed beeld van het geheel.
Het deksel laat deze keer eens de derde zijde van het bord zien, dus
de eigendommen: Theaterstrasse, Museumstrasse, Opernplatz - Nordbahnhof -
Lessingstrasse, Schillerstrasse en nog een stukje van de kraan, waarop al 2 van
de 10 goudkleurige lopers op te zien zijn.
De huizen en hotels zijn van mooi glanzend hout. De bankbiljetten
zijn hetzelfde als die van de "standaard" editie.
Versie:
Houten doos met 1957 loc, Ref.40753/100
"mit dem Originalspielbrett aus 1935!"
(met
het originele bord uit 1935!)
Uitgever: Parker Brothers/Hasbro - juni 2003
Afmetingen van de doos: 5,3 x 26,3 x26,3 cm
Het spel:
Ook in vele andere landen is deze "nostalgische" uitgave, met het
locomotiefje van het Amerikaanse spel uit 1957 op het deksel uitgegeven, maar
in Duitsland is deze gelegenheid benut om weer eens te wijzen op de
oorspronkelijke versie met de straten van Berlijn.
Op de onderzijde van de doos staat o.a.:
" .... De nationale uitgaven van dit spel tonen de
straten en stations van de betreffende hoofdsteden. Dat was ook het geval bij
de eerste Duitse versie met de straatnamen van Berlijn, totdat het in 1936
door de nazies verboden werd. Daarna werd een nieuwe versie ingevoerd en deze
keer met de namen van de eigendommen van een fictieve stad. Zo werd de basis
voor het algemeen heersende (bij)geloof gelegd dat een "Badstraße"
eerder in een eenvoudige woonwijk te vinden is, terwijl men in een
"Schlossallee" deftig zou wonen. ..."
Het lijkt erop dat Hasbro-Deutschland
van plan is om het roer om te gooien (net zoals de uitgever van het Zuid
Afrikaanse spel dat in 2003 heeft gedaan) en voortaan weer deze versie gaat
gebruiken voor de standaard uitgaven, i.p.v. de nietszeggende algemeen
voorkomende straatnamen. Overigens is de uitvoering van deze
uitgave weer eens een mengelmoes van zowel Waddingtons als Parker
Brothers ontwerpen:
 | Op het middenveld van het bord staat het bekende
"locomotievenplaatje" van Waddington uit de jaren '40 en '50. |
 |
Op de stations staat het groene,
terugrijdende locomotiefje van Waddington. |
 |
Op het deksel staat het locomotiefje van de Parker Brothers
uitgave uit 1957. |
 |
Op de eigendomsbewijzen van de stations staat het zwarte
locomotiefje van Parker Brothers. |
 |
De Ereignis- en Gemeinschaftskarten
zijn, net als die in alle vroege uitgaven van Waddington, oranje
en gele
kaarten maar met scherpe hoeken. |
Precies als in de oorspronkelijke uitgave heeft dit spel 8
bankbiljetten, weliswaar volgens het oorspronkelijke ontwerp met
verschillende cijfers en in Reichsmark. De biljetten zijn resp.: 10 - 20
- 100 - 200
- 400
- 1000 - 2000
en 10000.
De groene huisjes en de hoge, rode
hotels zijn van hout. De 6 bronskleurige metalen lopers
zijn: hoed - raceauto - schoen - vingerhoed - hondje en een
locomotiefje-met-schuiver.
De beide, kleine (11 mm) dobbelstenen zijn ivoorkleurig en hebben zwarte
stippen.
Deze zorgvuldig vervaardigde uitgave werd gemaakt in China. (Zie ook de
originele uitgave uit 1936 en de Replica versie uit 1982.)
|