|
Aantal versies: 17
Uitgave: 10 december, 2010
Bijgewerkt: 20 november, 2011
|
Met dank aan Ruud Grootveld - NL voor zijn
vertalingen uit het Indonesisch
en Jean-François Dias - F voor de informatie over Baliopoly.
Tot op heden zijn er in Indonesië géén
officiële Monopolyspellen van Parker Brothers uitgegeven. Wél is en wordt het
veelvuldig nagemaakt en hoe groter de uiterlijke gelijkenis hoe slordiger de
imitatie vaak is!
De diverse fabrikanten hanteren verschillende thema's voor de spellen.
Vele versies vermelden "Kreasi Baru" of "Gaya Baru" (=
nieuw ontwerp), maar het is niet erg duidelijk met welk ontwerp vergeleken wordt.
SELF-MADE spel uit JAPPENKAMP
Hoewel het hier een interneringskamp van (voornamelijk) Nederlandse vrouwen en
kinderen in het vroegere Batavia - Nederlands-Indië (thans Jakarta - Indonesië)
betreft, moet het toch besproken worden bij de Indonesische spellen.
De Japanse bezetting van Nederlands Indië in W.O. II duurde van 9 maart 1942
tot 15 augustus 1945.
Versie:
Kamp Tjideng
Maakster: Mevr. Else Muller-Nieuwenhuysen - 1944/45
Thans in eigendom van het Museon
te Den Haag, geschonken door dochter van de maakster: Marjan Mundt
Afmetingen van het bord: 48,5 x 48,5 cm
Mevrouw Muller woonde, met haar zoontje Huib en dochterje Marjan, in het
Jappenkamp Tjideng, dat een met gedek omheinde stadswijk van Batavia was.
Daar leefden in de laatste oorlogsmaanden tenslotte meer dan 10.000 vrouwen en
kinderen onder erbarmelijke omstandigheden in ca. 220 woonhuizen en andere
gebouwen.
Aanvankelijk waren de kinderen nog te jong om Monopoly te kunnen spelen, maar
tegen het einde van de oorlog werd het interessant om een spel te maken, dat
gebaseerd was op het dagelijkse leven in het kamp.
De bewoners moesten regelmatig voor de Jap aantreden (koempoelen) op een groot
plein en stonden daar vaak uren in de zon niets te doen. Mevr. Muller stond op
die momenten uit stukjes hout met een mesje huisjes en hotelletjes te krabben.
Later kleurde zij ze met kleurpotloden. Zo maakte ze ook de eigendomskaartjes,
de rode Kans- en de blauwe
Wijkkantoor- kaartjes en de witte Bankbiljetjes met gekleurde
randen.
(Nevenstaand "Buigen voor de Jap"-plaatje is
overgenomen uit een artikel in www.wereldkids.nl)
De plaat triplex, waarop het bord oorspronkelijk met kleurpotloden werd
getekend, ruilde ze voor een paar schoenen. (Alle kleuren werden spoedig na de
oorlog verbeterd met verf.)
Teksten op het middenveld:
Uit de luidspreker komen de oproepen:
|
Tempè halen! Alle nummers! |
|
Brood halen! Te beginnen by 50! |
| Runder ingewanden! |
De illustratie daaronder toont rennende kinderen naar de
(runder) darmen en de tapioca
broodjes, lekkernijen die men in normale omstandigheden niet eens zou
aanraken.
Daaronder: het goudvisje Dikkie dat niet erg lang geleefd heeft, omdat het al
spoedig werd gebakken.
Links boven het Kans-veld: één van de werkzaamheden van Huib was: vegen,
natuurlijk met een sapoe lidi.
Rechts boven het Kans-veld: een ander klusje dat hij deed was het slijpen
van messen.
Vanaf Begin zijn alle
velden:
Oganweg - Wijkkantoor - Kommeringweg
- Verplicht geld inleveren/Betaal
f 200 - Dysenterie Ziekenhuis (nr.20 op plattegrond)
- Serajoeweg - Kans - Koeantang - Toelangbawangweg
- Jongenshuis/Op visite - Tjipoenegaraweg -
Passar (nr.16 op plattegrond) - Beroemoengweg
- Ampasiet E - Tropisch Ziekenhuis
- Ampasiet D - Wijkkantoor - Ampasiet
C - Kamparweg - Vrij Koempoelen -
Ampasiet B
- Distributie halen o.a. Rijst 100 cl / Zout 15 gr / Suiker
10 g / Beurt overslaan - Ampasiet
A - Brantasweg
- Kinder Ziekenhuis - Tjioedjoeng - Tjilamajaweg
- Wijktoko (nr.18 op plattegrond) - Tjideng
West - Naar Jongenshuis (nr.9 op plattegrond) -
Kapoeasstraat - Batanghari
- Wijkkantoor - Tjitaroemweg - Chirurgisch
Ziekenhuis - Kans - Moesiweg -
Alle electrische voorwerpen inleveren/ Betaal f 200 en Laan
Trivelli.
(Een grote foto van de plattegrond verkrijgt u door op de kleine
afbeelding te klikken.)
De 2 "duurste straten" van dit bord, de Laan Trivelli
(met zijn 2 indrukwekkende herenhuizen bij de ingang van het kamp) en de
Moesiweg waren de 2 belangrijkste wegen van het kamp.
Mevr. Muller heeft met haar kinderen o.a. gewoond in een groot huis op de Laan
Trivelli en de Moesiweg, maar ook in een kleiner huisje aan de Ampasietweg E.
De Gevangenis heet hier het Jongenshuis omdat dat inderdaad de gevangenis van
het kamp was. De bewaking bestond uit Heiho's, die door ons "katjang
idjoes" genoemd werden.
De Toko was een soort winkeltje, waar je zo nu en dan wat kon kopen, bijv. als
er goed gepatjold was of als je een paar extra sokken voor de Jap had gebreid.
Wát er verkocht werd bestond meestal uit goela-djawa of een pisang of zoiets.
Enkele typische opdrachten op de Kans- en Wijkkantoor-kaartjes:
|
U hebt suiker en ryst over het gedek gesmokkeld. Regelrecht
naar het "Jongenshuis". U mag niet voorby "BEGIN" en U
ontvangt geen f 200.=. |
|
U hebt uw Passar- en vleesnummer verloren. Boete f 10.-, of
neem een "Kans"-kaart. |
|
Voor het breien van een heleboel "Nippon-kousen"
mag U voor f 20.= in de toko besteden. |
|
Opgebracht wegens het niet groeten van een "Hay
Ho". Boete f 20.= |
|
U hebt met "Ke-Kai-Ke-Ho" (luchtgevaar aanwezig)
uw wasch buiten laten hangen. Boete f 25.- |
|
U moet de straat beter vegen. Boete per huis f 40.=.
Boete per hotel f 115.= |
De 7 bankbiljetten zijn eenvoudige witte papiertjes met een groot cijfer
in het midden; de waarden zijn resp. 1 - 5 - 10 - 20 - 50 - 100 en 500 gulden.
De 5 bij het spel aanwezige lopertjes zijn: 3 kleine kralen - een blikken
wieltje en een zwarte schaaktoren.
De beide zwarte dobbelstenen lijken niet self-made te zijn.
De handgeschreven Spelregels zijn, ietwat ingekort, kennelijk
overgeschreven van de eerste Nederlandse spelregels, hetgeen o.a. blijkt uit de
indeling in exact dezelfde hoofdstukken, de vermelding "Drie tot zeven
spelers" (de latere spelregels zeggen "voor 2 tot 6
spelers") en de vermelding bij de Bank: "De
Bankhouder doet het beste, om het geld en de eigendomsbewijzen op een klein
tafeltje naast zich te leggen" (Deze komische
vermelding komt later niet meer voor). Waarschijnlijk
waren er meer componenten van het pas omstreeks 1940 uitgegeven Nederlandse spel
in het kamp aanwezig, maar als het bord er was geweest waren de kleurenbalken
nauwkeuriger toegepast!
Verklaring bij enkele Indische woorden:
Gedek = platen/matten van gevlochten bamboe
Koempoelen = oorspronkelijk: gezellig met vrienden en bekenden bij elkaar komen;
hier: aantreden voor de Jap
Tèmpé = sojakoek
Sapoe lidi = bezem gemaakt van ribben van palmbladeren
Passar = markt
Heiho= Indonesische slaaf-soldaat voor de Jap = in het kamp de "katjang
idjoes" (= kleine groene erwt) genoemd, naar hun
groene pakjes.
Patjollen = grond bewerken met een haakse spade
Goela-djawa = ook: gula jawa = (bruine) palmsuiker
Pisang = banaan
Lees meer over Kamp Tjideng in het boek "De hel van Tjideng",
van Elise G. Lengkeek, in 2010 heruitgegeven (ISBN 978 90 499 5145 0).
Dit spel werd tentoongesteld op de expositie "Oorlog en bezetting in
Nederlands-Indië" in de Waag in Leiden in mei 1980.
Het werd besproken in het tijdschrift voor verzamelaars "Spel!",
Jrg.13, nr.2, dec.2009, pag. 5.
Sedert 2008 is dit spel in eigendom van het Museon te Den Haag, alwaar het af en
toe tentoongesteld wordt in tijdelijke exposities. Na telefonische afspraak
kunt u het echter ook op een ander tijdstip gaan bezichtigen.
Versie:
Monopoli Kreasi Baru - rode
doos, ref. K. 072
Uitgever: Kurnia toys and Games - ± 1990
Afmetingen van de doos: 18,5 x 33,5 cm
Het spel:
Het eerste dat bij dit spel opvalt is het omslagdeksel dat in de
binnendoos steekt.
In deze doos van slap karton zit een slap bord, waarvan het karton voor de vouw
niet is voorgevormd. De rug van het bord is wit en is niet bedrukt met een ander
spel.
Het ontwerp van het bord lijkt op dat van zijn "grote
broer", d.w.z. dat het ook 9 velden tussen de hoekpunten heeft, alle
groepen van eigendommen eenzelfde kleur hebben, in het midden van elke zijde een
soort station is, het 2de hoekpunt een Gevangenis is (met een langharige
figuur achter de tralies), op de 3de hoek een soort politieagent-met-fluitje
staat en de Kans- en Algemeen Fonds velden verspreid liggen over de 4 zijden. In
plaats van Electriciteitsbedrijf en Waterleiding zijn de betreffende velden als
vierde eigendom aan de aangrenzende kleurgroep toegevoegd. U ontvangt 400 over
Start.
Alle eigendommen zijn fabrieken en bankvoorzieningen. Vanaf Start
zijn de velden resp.:
Asuransi - Undian (= Verloting)
- Pabrik Makanan Minuman (= Fabriek van eten
en drinken) - Pajak Penghasilan (= Inkomstenbelasting)
- Angkutan Darat (= Wegtransport) -
Percetakan Penerbitan (=
Drukkerij/Uitgeverij)
- Pariwisata (= Toerisme)
- Real Estate - Penjara - Konstruksi
- Peternakan (= Veeteelt)
- Perikanan (= Visserij)
- Pertanian (= Landbouw)
- Angkutan Laut (= Scheepsbouw)
- Perkebunan (= Cultures)
- Undian - Kehutanan (= Bosbouw)
- Bank - Peristirahatan (= Rustplaats)
- Pabrik Gelas (= Glasfabriek) - Kesempatan
(= Kans) - Leasing
- Pabrik Rotan - Angkutan Udara (=
Vliegsport) - Pabrik Obat-Obatan (=
Farmaceutische fabriek) - Pabrik Elektronika - Pabrik
Plastik - Pabrik Kertas (=
Papierfabriek)
- Masuk Penjara - Pabrik Semen (=
Cementfabriek) - Pabrik Kimia - Undian
- Pabrik Tekstil - Satelit - Kesempatan
- Pertambangan (= Mijnbouw)
- PPN - Pabrik Metal.
Natuurlijk worden de fabrieken niet bebouwd met huizen en hotels, maar met gedung
(= Gebouw, 30 kleine groene holle plastic
dopjes), peralatan (= Gereedschap, 14 kleine rode
holle plastic dopjes) en pemasaran
(= Marketing van de producten, 11 blauwe
holle plastic dopjes). De hypotheekwaarden van de eigendommen zijn in
dit spel variabel en worden op de laatste regel van het kaartje vermeld. De
rugzijde van het kaartje is wit en niet bedrukt.
Alle kaartjes zijn erg klein: de eigendomskaartjes zijn 42 x 50 mm, de paarse
Kesempatan en blauwgroene Undian
kaartjes zijn slechts 35 x 45 mm. De kleine bankbiljetten (30 x 58 mm)
tonen een eenvoudig schetsje van een fabriek en de naam van de niet bestaande NHK
Bank en de naam van het spel. In de Spelregels wordt de geldeenheid Rp=
Rupiah genoemd, maar op de eigendomskaartjes wordt het $-symbool vermeld,
terwijl op de bankbiljetten het
§-teken staat. De 7 waarden zijn: § 1 (wit) - §
5
- § 10 -
§ 20 - § 50
-
§ 100 (wit) en § 500. De lopers
zijn 4 plastic pilonnetjes, zodat dit spel slechts met 4 personen gespeeld kan
worden.
De dobbelstenen zijn lichtbruin met
witte stippen.
De prijs van dit spel bedroeg in september 1998 Rp 7600 (= € 1,42).
Versie:
Monopoli Kreasi Baru - ular dan tanga
Uitgever: Interco - ± 1990
Afmetingen van de doos: 18,5 x 33,5 cm
Het spel:
Het is vanzelfsprekend dat dit spel vergeleken wordt met de eerder genoemde rode
doos met omslagdeksel dat dezelfde afmetingen heeft, omdat de eigendommen
ook nu weer (andere) fabrieken zijn. Maar het bord van deze fabrikant is stevig
en zal het ongetwijfeld langer uithouden. Zoals reeds op het deksel wordt
vermeld wordt de rugzijde van het bord gebruikt voor het spel Slangen &
Ladders.
Alle eigendommen zijn fabrieken, uitgezonderd de 4 velden A - B - C en D
in het midden van de zijden. Dat zijn winkelcentra.
Vanaf Berangkat
zijn het resp.:
Pabrik Kayu (= Houtfabriek) - Undian
(= Verloting) - Pabrik Lem (= Lijmfabriek) - Restribusi
300 bayar (= Betaal 300)
- Pusat Pertokoan A (= Winkelcentrum A)
- Pabrik Seng (= Zinkfabriek) - Kesempatan (=
Kans) - Pabrik
Kapal (= Scheepswerf) - Pabrik Lampu
- Penjara - Pabrik Gelas (= Glasfabriek) - Angkutan Barang (=
Goederentransport) - Pabrik
Tenun (= Textielfabriek) - Pabrik
Moor (= Fabriek van Bouten & Moeren) - Pusat Pertokoan B - Pabrik
Doos (= Dozenfabriek) - Undian - Pabrik
Karet (= Rubberfabriek)
- Pabrik Plastik - Tempat Wisata (= Picnic
plaats) - Pabrik Tepung (= Meelmalerij) - Kesempatan - Pabrik Kertas
(Papierfabriek) - Pabrik Ubin (= Tegelfabriek) - Pusat Pertokoan C - Pabrik Paku
(= Spijkerfabriek) - Pabrik Susu (=
Melkfabriek) - Angkutan Orang (= Personentransport) - Pabrik
Rokok (= Sigarettenfabriek) - Masuk Penjara - Pabrik
Kulit (= Lederfabriek) - Pabrik
Sepatu (= Schoenenfabriek) - Undian - Pabrik
Baja (= Staalfabriek) - Pusat
Pertokoan D - Kesempatan - Pabrik Sepeda
(= Fietsenfabriek) - Restribusi 200 bayar
(= Betaal 200) - Pabrik
Accu.
Op de hoek van de Gevangenis staat een raam met 7 spijlen, maar geen gevangene.
De 3de hoek is een rustplaats i.p.v. Vrij Parkeren. Op de 4de hoek wordt u
de weg naar het gevang gewezen door een eenvoudige rode
pijl i.p.v. een ernstige politieagent.
De eigendommen worden bebouwd met gedung
(= Gebouw, 22 kleine groene holle plastic
dopjes), mesin (= Machines, 14 kleine blauwe
holle plastic dopjes) en bahan (= Materiaal, 11 rode
holle plastic dopjes). Hoewel de kleur van de eigendommen over het hele bord
verspreid zijn vormen ze toch groepen en in het geval dat een speler eigenaar is
van alle eigendommen van een groep mag hij de huur verdrievoudigen. De hypotheekwaarden
van de eigendommen zijn afhankelijk van het eigendom en varieren van 50 tot 90%.
De rugzijde van het kaartje is wit en niet bedrukt.
De afmetingen van de kaartjes zijn van:
| de eigendomskaartjes 45 x 58 mm |
| de blauwgroene Kesempatan en
eveneens blauwgroene Undian kaartjes 38 x 70 mm. |
De witte bankbiljetten (50 x 83 mm) zijn een beetje vreemd. Behalve
de 6-puntige Intergo-ster in het midden en de waarde van het biljet in een klein
rechthoekje in elke hoek vermeldt het ook The united states of Galaxy en Produced
by the N.H.K. bank. Het is niet duidelijk wat de naam Yomayosa op de
bankbiljetten betekent. De slechts 6 bankbiljetten hebben geen vermelding van de
valuta en zijn resp.:
5
- 25 - 50 -
100 - 500
en 1000. De lopers zijn 4 plastic
pilonnetjes.
De dobbelstenen zijn donkerblauw
met witte stippen.
De prijs van dit spel bedroeg in augustus 1995 Rp 4400 (= € 2,-).
Versie: Monopoli Eksklusif, ref. GT. No. 231411
Uitgever: Interco - ± 1990
Afmetingen van de doos: 24,5 x 48 cm
Het spel:
Dit spel zou de luxere uitgave kunnen zijn van die van Kurnia Toys and Games met
ref. K. 072, hierboven beschreven, maar het is het niet. Hoewel alle eigendommen
precies dezelfde fabrieken en bankvoorzieningen zijn zijn zij tot slechts
7 groepen van 4 eigendommen gegroepeerd. Bovendien zijn alle prijzen
precies 2x zo hoog (U ontvangt 400 over Start).
Maar, de lange doos bestaat, zoals gewoonlijk uit een los deksel op een
binnendoos, terwijl het bord, met rode
rug, van stevig karton is gemaakt. Ook de wijze van bebouwen van de eigendommen
wijkt af: het begint weer met een gedung
(= Gebouw, 24 blauwe
huisjes wmet schoorsteen), gevolgd door mesin & peralatan (=
Machines & Gereedschappen, 24 groene blokken)
en bahan (= Material, 12 rode blokken)
en tenslotte pemasaran
(= Marketing van de producten, 12 blauwe
blokken).
De kaartjes hebben hanteerbare afmetingen: de eigendomskaartjes (met rode
rug) zijn 63 x 94 mm, de Kesempatan kaartjes met blauwe
rug en Undian kaartjes met rode rug
zijn 61 x 90 mm.
De hypotheekwaarden van de eigendommen zijn in alle gevallen 75% van
de aankoopprijs. Dit staat niet alleen op de voorzijde van het kaartje vermeld,
maar ook op de rode
rug.
De gele bankbiljetten (50 x 100 mm)
hebben een zorgvuldig bewerkt ontwerp van de naam NHK van de bank in een
rozet, het logo van de fabrikant in een 6-puntige ster en de waarde daar
tussenin. De
6 waarden zonder valuta vermelding zijn: 5
- 25 - 50 -
100 - 500
en 1000. Ook nu weer verschijnt de
naam Yomayosa
op de bankbiljetten maar deze keer ook aan het einde van de spelregels. De lopers
zijn 4 plastic pilonnetjes.
De dobbelstenen zijn geel met rode
stippen.
De prijs van dit spel bedroeg in februari 2001 Rp 40,000 (= € 4.55).
Versie: Monopoli
Dunia International
Uitgever: Bakar Product - ± 1995
Afmetingen van het doosje:15 x 19 cm
van het bord: 36 x 36 cm
Het spel:
Dit is weer zo'n spel waarvan het kleine doosje alle accessoires bevat, terwijl
het bord er los bijgeleverd wordt. In dit geval echter is het tamelijk stevige
bord 2x gevouwen en past het redelijk onder het doosje.
Hoewel dit spel veel overeenkomsten heeft met de "geauthoriseerde
versies" (met een Gevangenis, Vrij Parkeren, Electriciteitsbedrijf,
Waterleiding, 32 groene
huisjes en 12 rode hotels) zijn er
ook veel verschillen. Het belangrijkste kenmerk is de verdeling van het bord in Komplek
groepen van A tot H, zijnde 22 verschillende landen en 4
transportmiddelen van steden voor de "station velden".
Merk op dat dit spel geen copyright heeft.
Vanaf Start zijn de eigendommen, voorzien van afbeeldingen van
bekende punten:
Komplek A: Indonesia - Singapore
Komplek B: Malaysia - Philipina - Thailand
Komplek C: Amerika Serikat (= USA) - Hawai -
Jepang (= Japan)
Komplek D: Belanda (=NL) - India - Uni
Soviet
Komplek E: RRC (CINA)
- HongKong - Taiwan
Komplek F: Inggris (= UK) - Jerman (=
D) - Perancis (= F)
Komplek G: Swiss - Canada - Italia
Komplek H: Australia - Afrika
De middenvelden van de zijden zijn resp.: Changi Airport - Terminal Bis Tokyo (=
Tokyo Bus Terminal) -
Stasiun London en Pelabuhan Sydney (= Sydney Haven). In plaats van Inkomstenbelasting
en Extra belasting te betalen moet u tol (= Pajak jalan tol) en
Bijzondere belasting (= Pajak istimewa) betalen.
De afmetingen van de professioneel gedrukte eigendomskaartjes (met witte
ruggen) zijn 56 x 86 mm. De van grappige tekeningetjes voorziene blauwgroene
Kesempatan (= Kans) en roze Dana
Umum (= Algemeen Fonds) kaartjes zijn 61 x 85 mm.
De huren op een eigendom worden verdubbeld als een speler alle velden van een
kleurgroep bezit. Hypotheekwaarden van de eigendommen worden op de
eigendomskaarten vermeld. Zij varieren van bijna 19% tot 75%. De rugzijde van
deze kaarten is wit en niet bedrukt.
De witte bankbiljetten (60 x 105 mm) hebben in het midden 2 verschillende
afbeeldingen; de ene is een kasteel en de andere stelt een oud
telegraafkantoor met seinsleutel voor! Behalve "Bank Monopoly Internasional"
staat er ook de waarde van het biljet in geschreven tekst vermeld.
De 8 waarden in dollars zijn:
$ 10 - $ 20
- $ 50 - $ 100
- $ 200 - $ 500
- $ 1000 en $ 5000.
De plastic huisjes zijn groter dan gebruikelijk en hebben dezelfde
afmetingen als de hotels. Zij hebben geen dakpannen en ook geen
schoorsteen. De lopers zijn 6 kleine pionnetjes.
De kleine dobbelstenen zijn wit met rode
stippen. Extra is het groene, plastic
bekertje voor het gooien van de dobbelstenen.
Versie:
Monopoli kreasi Baru
Maknit, ref. GT. No. 231921
Uitgever: Interco - ± 1995
Afmetingen van de doos: 26,5 x 13,3 x 4,4 cm
Het spel:
Deze uitgave van Interco is precies gelijk (U ontvangt 400 over Start) aan de
eerder genoemde kleine, rode doos van Kurnia Toys and Games
met ref. nr. K. 072, behalve dan dat het hier een magnetische versie betreft.
Daarom zijn de holle, plastic "gebouwen" nu opgevuld zijn met een magneetje.
De kleine kaartjes, eigendomskaartjes, bankbiljetten zowel als de spelregels
zijn wel zó nauwkeurig gelijk dat het meer dan waarschijnlijk is dat wij hier
te maken hebben met één en dezelfde firma. Het bord (zie voor
de eigendommen het hierboven besproken spel met ref. nr. K.02) is een soort
videoband doos met het spelveld aan de buitenzijde. In deze doos zitten ook alle
accessoires.
De prijs van dit spel bedroeg in oktober 1998 Rp 33.900 (= € 6,36).
Versie:
Monopoli
Indonesia Gaya Baru - kleine
doos (1)
Uitgever: Inlands fabrikaat - ± 1996
Afmetingen van het doosje: 14,3 x 18,3 cm
van het bord: 46,8 x 46,8 cm
Het spel:
Opvallend en interessant is het middenveld van het bord, waarop de hele
Indonesische Archipel is afgebeeld. Op de plaats waar normaliter de
Kanskaartjes liggen staat nu een plaatje van een trein die vertrekt uit het
station van Surabaya Kota (= stad), een belangrijke plaats in Oost Java.
Misschien zetelt in deze stad de fabrikant van dit spel, want de hoofdstad van
het land is Jakarta op West Java? Op de rugzijde van het bord wordt de naam van
het spel oneindig herhaald.
Het is meer dan waarschijnlijk dat de fabrikant naar de Waddington (=UK)
uitgaven, want in de kop van zijn spelregels staat Monopoly (met Y) met
daaronder het kenmerkende "lokomotievenplaatje" met 2
lokomotieven, 2 huisjes en het £-symbool in het midden. Bovendien komen
kleine details als het kleine vierkantje op de Pajak Pemasukan (= Import
belasting) en Pajak Tertinggi (= Belasting heffing) velden, zowel als het kleine
"< in een zwarte cirkel" op de Dana Umum (= Algemeen Fonds)
velden ontegenzeglijk van het Engelse bord. Aan de andere kant is de boef achter
de 3 tralies van de gevangenis veel jonger, de auto op Vrij Parkeren moderner en
wijst de polietagent van de 3de hoek niet alleen richting Gevangenis, maar
brengt de boef zelf weg.
Vanaf Start (U ontvangt Rp. 200) zijn de
eigendommen 22 steden en 4 stations van alle eilanden van
de archipel:
Kebayoran - Dana Umum - Jakarta
- Pajak Pemasukan - Setasiun Gambir - Garut
- Kesempatan - Bogor - Bandung
- Di Penjara/ Harus Tinggal - Sampit
- Perusahaan Listrik -Balikpapan
- Banjarmasin - Setasiun Baturaja - Lampung
- Dana Umum - Palembang - Medan
- Parkir bebas - Donggala
- Kesempatan - Menado - Makasar
- Setasiun Surabaya - Madura - Malang
- Perusahaan Air (= water!) - Surabaya
- Masuk Penjara - Jogja
- Solo - Dana Umum - Semarang
- Setasiun Tawang - Kesempatan - Singaraja
- Pajak Teringgi - Denpasar.
Op de velden staat een afbeelding van een bezienswaardigheid van de
betreffende stad, zoals de beroemde danser van Bali (op Denpasar). Het is niet
duidelijk waarom het laatste rode eigendom Makasar
heet, de oude naam uit het Nederlandse koloniale tijdperk, inplaats van Ujung Pandang,
de huidige Indonesische naam.
De stevige eigendomskaartjes (met neutrale rugzijde) zijn 55 x 85 mm,
maar ze zitten nog aan elkaar vast en moeten dus losgetrokken worden. Dit geldt
ook voor de
blauwgroene Kesempatan en paarse
Dana Umum kaartjes (47 x 73 mm).
De hypotheekwaarde is in alle gevallen 50%.
De kleine bankbiljetten (38 x 95 mm) vermelden geen jaartal zoals in
versie (2). De 7 waarden, zonder vermelding van de valuta op de biljetten zijn: Rp.1
- Rp.5 - Rp.10
- Rp.20 - Rp.50 - Rp.100
en Rp.500. Elk biljet toon een plaatje
van een dier en een spreekwoord. Omdat dit toch wel heel bijzonder is geef
ik hierbij de vertalingen van alle spreekwoorden en gezegdes:
| De Rp.1 toont een leeuw en het spreekwoord Rajin pangkal pandai,
hetgeen in het Nederlands overeenkomt met Wie zaait zal oogsten. |
| De Rp.5 toont een neushoorn en het spreekwoord Hemat pangkai kaya,
hetgeen in het Nederlands overeenkomt met Zuinigheid gepaard met vlijt,
bouwt huizen als kastelen. |
| De Rp.20 toont een zebra en het spreekwoord Bermain air basah bermain api hangus,
hetgeen in het Nederlands overeenkomt met Wie met pek omgaat wordt
ermee besmet. |
| De Rp.50 toont een nijlpaard en het spreekwoord Tong kosong nyaring bu-nyinya,
hetgeen in het Nederlands overeenkomt met Holle vaten klinken het hardst. |
| De Rp.100 toont een hert en het spreekwoord Dalam laut dapat diduga,
dalam hati siapa tahu, hetgeen in het Nederlands overeenkomt met Stille
wateren hebben diepe gronden. |
| De Rp.500 toont een tijger en het gezegde Kalah jadi abu;
menang ja di arang, hetgeen in het Nederlands overeenkomt met Het is
lood om oud ijzer. |
De groene plastic huisjes met
dakpannen en een schoorsteen zijn even groot als de rode hotels.
De 6 lopers zijn kopieën in wit plastic van de bekende Monopoly lopers
strijkijzer - boot - kanon - ruiter-te-paard - auto en kruiwagen.
De dobbelstenen zijn van wit plastic met rode
en zwarte stippen.
De prijs van dit spel bedroeg in augustus 1996 Rp 2500 (= € 1,15).
Vermoedelijk kwamen omstreeks midden jaren negentig
van de vorige eeuw Registratie Nummers voor de fabrikanten (?) en copyright
nummers
(=Hak Cipta) voor de verschillende ontwerpen in gebruik. Ik vraag
mij af of deze Hak Cipta beschouwd mag worden als een ref.nummer voor
het betreffende spel. |
Versie: Monopoli
Intercontinental
Uitgever: DM Sport (Reg.No. 257340) - ± 1996
Afmetingen van het doosje: 14,7 x 18,0 cm
van het bord: 35,5 x 35,5 cm
Het spel:
Dit spel doet meteen denken aan het kleine doosje met los bord "Monopoli
Dunia International" van Bakar Product. Niet alleen vanwege de
vrijwel exact gelijke afmetingen van de doosjes en de borden, maar in het
bijzonder omdat dit spel de spelregels bevat van "Monopoli
New Internasional".
Een ander bijzonder onderdeel is het groene plastic
dobbelbekertje dat in beide spellen voorkomt.
Merk op dat deze uitgave geen copyright heeft.
De grootste overeenkomst is echter de verdeling van het bord in Komplek
groepen van A tot H, zijnde 22 verschillende landen en 4 transport
middelen uit steden voor de "station velden".
Vanaf Start (U ontvangt $ 2000) zijn de
eigendommen, die met foto's van bezienswaardigheden zijn geillustreerd:
Komplek A: Indonesia - Malaysia
Komplek B: Singapore - HongKong - Taiwan
Komplek C: Philipina - Thailand - Vietnam
Komplek D:
Jepang (= Japan) - Korea - India
Komplek E: RRC (CINA)
-
Uni
Soviet - Italia
Komplek F: Inggris (= UK) - Perancis (= F) -
Belanda (= NL)
Komplek G: Kanada - Amerika Serikat (= USA) -
Brazilia
Komplek H: Australia - Afrika
Vergeleken met het andere spel zijn de meeste landen gelijk, behalve Hawai - Jerman (=
D) en Swiss. Deze landen zijn hier vervangen door Vietnam - Brazilia en Korea.
De middenvelden van de zijden zijn resp.: Changi Airport - Terminal Bis Tokyo (=
Tokyo Bus Terminal) -
Stasiun London en Pelabuhan Sydney (= Sydney Haven). In plaats van Inkomstenbelasting
en Extra belasting te betalen moet u tol (= Pajak jalan) en
Bijzondere belasting (= Pajak istimewa) betalen.
De afmetingen van de goed uitziende eigendomskaartjes (met onbedrukte ruggen) zijn
60 x 90 mm. De geïllustreerde roze
Kesempatan (= Kans) en groene Dana
Umum (= Algemeen Fonds) kaartjes zijn 50 x 76 mm.
De huren op een eigendom worden verdubbeld als een speler alle velden van een
kleurgroep bezit. Hypotheekwaarden van de eigendommen worden op de
eigendomskaarten vermeld. Zij varieren van bijna 41% tot 57,1%.
De bankbiljetten (54 x 100 mm) van dit spel zijn interessant. Behalve
dat zij vermelden "Bank Monopoli New Internasional" (let op het
gebruik van 2 talen) hebben alle biljetten een groot $-teken en een tekening van
een lokomotief uit de 18de eeuw.
De 8 waarden in dollars zijn: $ 10 - $ 20
- $ 50 - $ 100
- $ 200 - $ 500
- $ 1000 en $ 5000.
De groene plastic huisjes met
dakpannen en een schoorsteen hebben dezelfde
afmetingen als de rode hotels. De lopers zijn 6 kleine
pionnetjes als clownsmutsjes.
De kleine dobbelstenen zijn wit met rode
stippen.
De prijs van dit spel bedroeg in augustus 1996 Rp 2500 (= € 1,15).
Versie: MONOPOLI
Laga
Internasional, Hak Cipta No. 012631
Uitgever: LAGA (Reg.No. 009734) - ±1997
Afmetingen van het doosje: 14,7 x 18,3 cm
van het bord: 35,3 x 35,3 cm
Het spel:
Dit spel met 8 groepen Komplexen is het eerste dat tegen de
wijzers van de klok in gespeeld moet worden. Dit is mogelijk gedaan om
anders te zijn dan de DM Sport uitgave, want
alle eigendommen van beide spellen zijn precies gelijk. En kon Laga daarom een copyright
op deze versie krijgen? Vanaf Start (U ontvangt $ 2.000), maar nu
tegen de wijzers van de klok, zijn de eigendommen, geïllustreerd met
tekeningetjes van bezienswaardigheden:
Komplek A: Indonesia - Malaysia
Komplek B: Singapore - HongKong - Taiwan
Komplek C: Philipina - Thailand - Vietnam
Komplek D:
Jepang (= Japan) - Korea - India
Komplek E: RRC (CINA)
-
Uni
Soviet - Italia
Komplek F: Inggris (= UK) - Perancis (= F) -
Belanda (= NL)
Komplek G: Kanada - Amerika (zonder Serikat
= Verenigd) -
Brazilia
Komplek H: Australia - Afrika
De middenvelden van de zijden zijn, net als in de andere versies, resp.: Changi Airport - Terminal Bis Tokyo (=
Tokyo Bus Terminal) -
Stasiun London en Pelabuhan Sydney (= Sydney Haven). In plaats van Inkomstenbelasting
en Extra belasting te betalen moet u tol (= Pajak jalan) en
Bijzondere belasting (= Pajak istimewa) betalen.
De afmetingen van de eigendomskaartjes (met onbedrukte ruggen) zijn
60 x 90 mm. De geïllustreerde roze
Kesempatan (= Kans) en groene Dana
Umum (= Algemeen Fonds) kaartjes zijn 59 x 87 mm. Alle huren van alle
eigendommen, inclusief de hypotheekwaarden, zijn precies gelijk aan die van de DM
Sport versie.
Het ontwerp van de bankbiljetten (53 x 97 mm) is pover. Zij worden
uitgegeven door de "Bank Monopoli Medan" omdat de stad Medan, op het
eiland Sumatra, de vestigingsplaats van de fabrikant is. Er worden 2 motieven
gebruikt voor de illustraties op de eenzijdig bedrukte biljetten: de lagere
waarden tonen in het midden het portret van een vrouw met daaronder Dolar,
terwijl de vrouw bij de hogere waarden de andere kant uit kijkt en Dolar op haar
ooghoogte staat.
De 8 waarden zijn: $ 10 - $ 20
- $ 50 - $ 100
- $ 200 - $ 500
- $ 1000 en $ 5000.
De grote donkergroene plastic huisjes hebben dezelfde
afmetingen als de mahonie hotels.
Er zijn slechts 4 plastic pilonnetjes (waarvan 2 groene)
als lopers, hoewel een ander spel 4 plastic figuurtjes bevatte
(zie de foto).
De kleine dobbelstenen zijn wit met rode
stippen.
De prijs van dit spel bedroeg in augustus 1999 € 1,80.
Versie: Monopoli
Indonesia Gaya Baru - BONUS Ular Tanga
Halma
Uitgever: Inlands fabrikaat - ± 1997
Afmetingen van de doos: 26,0 x 50,8 cm
Het spel:
Deze onbeschaamde imitatie en mengeling van het Parker Brothers (USA) en
Waddington (UK) ontwerp belooft meer dan het werkelijk geeft.
Met de imitatie van de Parker Brothers presentatie van het deksel van de
Europese spellen, d.w.z. de rode Monopoly
balk boven het tweede deel van de 4de zijde (incl. de 2 dobbelstenen met de 3 en
de 5), suggereert het een "authorized" uitgave te zijn. Maar de
kwaliteit van de doos is zichtbaar slecht en na openen van het spel is de
teleurstelling kompleet!
Ten eerste bevat de binnendoos 8 eenvoudige, kartonnen bakjes voor de
accessoires, terwijl de andere helft van de ruimte opgevuld is met een gele,
kartonnen inlage waarop de spelregels staan. Op deze spelregels staat weer het
woord Monopoly (met een Y) met daaronder het kenmerkende
"locomotievenplaatje" met 2 locomotieven, 2 huisjes en het £-symbool
in het midden (= Waddington ontwerp).
Vervolgens blijkt het bord hetzelfde te zijn als het losse bord bij de
kleine doosjes (1) en (2) met de naam Monopoli
Gaya Baru. Toch is de presentatie
van alle eilanden van de Indonesische archipel een goede manier om de grootsheid
van dit land te tonen. Voor de opsomming van de eigendommen op het
bord, de kaarten, de groene huisjes
en rode hotels, zie boven.
Anderzijds vraagt het ontwerp van de bankbiljetten om extra aandacht.
Hoewel er in de spelregels over RP (= Rupiah) gesproken wordt staat er op
de kleine Monopoly Gaya Baru bankbiljetten (38 x 95 mm) duidelijk dollar
en worden er 2 lange nummers vermeld, alsmede 2 handtekeningen en het jaar
1997 in 1 spel (en 1998 in een andere). De 7 waarden zijn: $
1 - $ 5 - $
10 - $ 20 - $
50 - $ 100 and $
500.
Zoals op het deksel wordt vermeld zijn er behalve Monopoly ook nog 2 andere
spellen beschikbaar: Slangen en Ladders en Halma. In sommige
uitgaven zijn deze 2 spellen op een apart bord, op andere staan ze op de
rugzijde van het Monopoly-bord. De pionnetjes voor deze spellen variëren
ook in grootte in de diverse uitvoeringen.
De 8 lopers zijn plastic kopieën van Parker Brother's auto - hoed
- vingerhoed - kanon - strijkijzer - kruiwagen boot en ruiter-te-paard. Maar de
fabrikant gebruikt verschillende kwaliteiten plastic, zodat het kan gebeuren dat
u zwarte lopers vindt of goudkleurige.
De erg kleine dobbelstenen (10x10x10 mm) kunnen wit zijn met zwarte stippen
of rood met witte stippen. De prijs van
dit spel bedroeg in februari 2001 Rp 19.900 (= € 2,25). Versie:
Monopoli
Indonesia Gaya Baru -
kleine doos (2)
Uitgever: Inlands fabrikaat - 1998
Afmetingen van het doosje: 14,3 x 18,3 cm
van het bord: 36 x 36 cm
Het spel:
Dit spel is gewoon een andere uitgave van de eerder beschreven versie (1). Er
zijn met dat spel grote overeenkomsten zowel als verschillen. De overeenkomsten
zijn:
| De afmetingen van het doosje en de illustratie op het deksel zijn
dezelfde. |
| In de kop boven de spelregels staat het woord Monopoly (met Y)
met
daaronder het kenmerkende "locomotievenplaatje" met 2 locomotieven,
2 huisjes en het
£-symbool in het midden. |
| U ontvangt 200,- op Start. |
| Alle velden van het bord zijn gelijk, op enkele kleine verschillen
van de
tekeningen na, zoals de auto op Vrij Parkeren en een andere politieagent en
boef op de 3de hoek. |
| Alle kaarten zijn hetzelfde, maar de kwaliteit van het papier is
minder. |
| De plastic huisjes en hotels komen van dezelfde machine. Ze
zijn dus even groot en hebben daken met dakpannen en een schoorsteen. |
| Hoewel dit spel 8 lopers heeft (kanon - ruiter-te-paard - auto -
hoed - kruiwagen - schoen - boot en vingerhoed) van zwart plastic zijn ze op
dezelfde manier gemaakt, want ze zitten nog op de boom van de
spuitgietmachine. |
De verschillen zijn:
| Op het middenveld van het bord staat géén afbeelding van de
Indonesische archipel, maar slechts het station van Surabaya. |
| Het losse bord is iets kleiner, terwijl de rugzijde gebruikt wordt voor 2
andere spellen. |
| De kleine bankbiljetten, die suggereren Amerikaanse dollars te
zijn, zijn dezelfde als die van de lange doos die hierboven is beschreven.
Op alle biljetten staat het jaar 1998. |
| De dobbelstenen zijn klein en transparant met zwarte
stippen. |
De
prijs van dit spel bedroeg in februari 2001 Rp 7940 (= € 0,90).
Versie: Magnit MONOPOLI
Laga
Nasional,
ref. AL- 008,
Hak Cipta No. 012846
Uitgever: LAGA (Reg.No. 009734) - ± 1998
Afmetingen van het doosje: 24,0 x 12,7 x 4,7 cm
Het spel:
Het is interessant om deze "nationale" magneet versie met copyright
te vergelijken met de "internationale" versie met copyright van
dezelfde fabrikant. Beide spellen gaan tegen de wijzers van de klok in.
En er zijn nog meer overeenkomsten zowel als verschillen. Overeenkomsten
vergeleken met Hak Cipta No. 012631:
| Het middenveld van het bord is gelijk. |
| De naam van de fabrikant en het Reg.No. met het M-logo
(from Medan)
staan onderaan de beide velden van de kaartjes. |
| Op het Start-veld staat dezelfde persoon in groene
broek, kijkend naar de
motorrijder. |
| In de Gevangenis zit dezelfde boef, die met beide handen de 2 tralies
vasthoudt. |
| Zowel de politieagent als de boef op het laatste veld zijn hetzelfde. |
| De 4 lopers zijn hetzelfde, hoewel ze in deze versie van magneetjes
zijn voorzien. |
| De witte dobbelstenen met rode
stippen zijn gelijk. |
Verschillen:
| De 3 auto's op Vrij Parkeren zijn anders. |
| De groene huizen en rode
hotels zijn in deze versie plastic cylindertjes. |
| Behalve dat de Kesempatan en Dana Umum kaartjes kleiner zijn
(36 x 69 mm) zijn de illustraties beter verzorgd. |
| De Kartu hak milik (= eigendomskaartjes) van dit spel zijn veel
kleiner (36 x 70 mm). |
| Behalve de kleinere afmetingen van de bankbiljetten (35 x 68
mm) is ook de valuta veranderd van Dolar (!) in Rupiah.
Er wordt maar 1 tekening van het portret van een vrouw gebruikt op alle
waarden.
De slechts 7 waarden zijn: Rp.100 - Rp.500
- Rp.1.000 - Rp.2.000
- Rp. 5.000 - Rp.10.000
en Rp.50.000. |
Vanaf Start (U ontvangt Rp.20000.-), maar linksom, zijn de
eigendommen, voorzien van foto's van bezienswaardigheden uit alle delen
van Indonesië:
Komplek A: Monas - Taman Mini
Komplek B: Ragunan Pasar Minggu - Binaria -
Taman Pluit
Komplek C: Kebun Raya Bogor - Pelabuhan Ratu
- Tangkuban Perahu
Komplek D: Gedung Batu - Kopeng - Borobudur
Komplek E: Prambanan -
Kraton Jogya - Bengawan Solo
Komplek F: Sarangan - Selecta -
Gunung Kawi
Komplek G: Pantai Sanu - Tampak Siring -
Taman Laut Banda
Komplek H: Danau Toba - Brastagi
De middenvelden van de zijden zijn: Kemayoran Airport
- Terminal Bis Semarang - Stasiun
Pasar Turi - Pelabuhan Belawan
(= Haven van Belawan). In plaats van Inkomstenbelasting
en Extra belasting te betalen moet u tol (= Pajak jalan) en
Bijzondere belasting (= Pajak istimewa) betalen.
Alle accessoires moeten in de doos van het bord bewaard worden.
De prijs van dit spel bedroeg in augustus 1999 Rp 33.900 (= € 6,40).
Versie:
Monopoli
"Internasional", Hak Cipta No. 007160
Uitgever: "Old Santa's" (Reg.No.
291125) - ± 1998
Afmetingen van het doosje: 15 x 18 cm
van het bord: 35,5 x 35,5 cm
Het spel:
Al weer een "internasional" versie die bestaat uit een kleine doos
voor de accessoires en een los bord. En wederom zijn de eigendommen verdeeld
over 8 Komplexen.
Ik heb dit spel om 3 redenen later gezet dan de anderen, hoewel er geen jaartal
op het spel vermeld wordt:
| Als de Reg.No. op volgorde verdeeld worden dan was Old
Santa's later
geregistreerd dan zowel DM Sports
(Reg.no.257340) als Laga
(Reg.No. 009734). |
| Alle prijzen zijn 10x hoger dan voorheen en dientengevolge hebben
de
bankbiljetten ook hogere waarden. |
| De waarde van de Rupiahs waarvoor dit spel werd gekocht was minder dan
voorheen. |
Vanaf Start (U ontvangt $. 20000.-)
zijn de eigendommen van dit Internationale spel dat geïllustreerd is met foto's
van bezienswaardigheden:
Komplek A: Indonesia - Malaysia
Komplek B: Singapore - HongKong - Taiwan
Komplek C: Philipina - Thailand - Vietnam
Komplek D:
Jepang (= Japan) - Korea - India
Komplek E: RRC (CINA)
-
Uni
Soviet - Italia
Komplek F: Inggris (= UK) - Perancis (= F) -
Belanda (= NL)
Komplek G: Kanada - Amerika Serikat (= USA) -
Brazilia
Komplek H: Australia - Afrika
De middenvelden van de zijden zijn resp.: Changi Airport - Terminal Bis Tokyo (=
Tokyo Bus Terminal) -
Stasiun London en Pelabuhan Sydney (= Sydney Haven). In plaats van Inkomstenbelasting
en Extra belasting te betalen moet u tol (= Pajak jalan) en
Bijzondere belasting (= Pajak istimewa) betalen.
De afmetingen van de fatsoenlijk gedrukte eigendomskaartjes (met onbedrukte ruggen) zijn
60 x 90 mm. De geïllustreerde roze
Kesempatan (= Kans) en groene Dana
Umum (= Algemeen Fonds) kaartjes zijn ook 60 x 90 mm.
Het is verbluffend te zien hoe vaak er overeenkomsten zijn en op zoveel gebieden,
tussen bijna alle Indonesische monopoly spellen. Bijvoorbeeld:
| De plaatjes van de kaarten zijn vrijwel gelijk aan die van de Laga
editie Hak Cipta No. 012631. Ze zijn kennelijk door dezelfde persoon
getekend. |
| De eigendomskaarten van dit spel hebben precies dezelfde afmetingen
en bijna dezelfde presentatie als die van de Laga editie Hak Cipta
No. 012631 en de DM Sports variant van 1996. |
| De groene huisjes en rode
hotels met dakpannen en schoorsteen, moeten ongetwijfeld van dezelfde
fabrikant komen als die van het spel van DM
Sports en alle 3 de versies van Monopoli Indonesia,
waarvan de maker niet bekend is. |
De grote bankbiljetten (60 x 105 mm) van dit spel zijn interessant.
Hoewel het ontwerp van elk biljet anders is vermelden ze wel allemaal de naam
"Bank Monopoli Internasional" en het portret van een man en een
jaartal (dat echter niet slaat op het jaar van uitgifte), 2 grote getallen en 2
handtekeningen. De 8 waarden zijn:
$ 100 - $ 200
- $ 500 - $ 1000
- $ 2000 - $ 5000
- $ 10000 - $
20.000 en $ 100,000.
Kenmerkend voor deze uitgave zijn de 7 plastic lopers in de gedaante van krijgers
en herauten.
De kleine dobbelstenen zijn wit met rode
stippen en kunnen gespeeld worden met een kleine bruine,
plastic dobbelbeker.
De prijs van dit spel bedroeg in februari 2001 Rp
11.110 (= € 1,35).
Versie: Monopoli Up to
Date - Hotel
Uitgever: Inlands fabrikaat - ± 1998
Afmetingen van het doosje: 12 x 16 cm
van het bord: 36,4 x 38,4 cm
Het spel:
Dit is waarschijnlijk het poverste spel van alle Indonesische Monopoli versies
die ik tot nu toe gezien heb. Het bord is niet alleen erg slecht gedrukt
op slap karton, maar het is niet voorgevouwen, waardoor een kwalijke ribbel over
het bord loopt en bovendien hebben vele velden alleen een naam en geen plaatje.
Deze uitgave heeft een nieuw ontwerp: alle eigendommen zijn hotels en aanverwante
objecten. Er zit echter weinig systeem in de kleurgroepen. Het eerste
eigendom (Hotel Dibya Puri) hoort volgens zijn kleur, bij de laatste 2
eigendommen van het bord. En zo is het 2de eigendom (Hotel Jakarta Hilton)
red
maar hoogst waarschijnlijk is het niet het 4de eigendom van de rode
velden op de 3de zijde. Er is een wit veld (Pertamina Cottage) naast
het "Ga naar de Gevangenis"-veld, dat misschien tot de groene
groep behoort, maar als dat zo is dan is het de enige groep met 4 eigendommen.
De Money Changer in het midden van de eerste zijde kan bebouwd worden en
hoort dus niet tot de groep van eigendommen die niet bebouwd hoeven te worden.
Het is dan ook mogelijk dat de kleuren niet noodzakelijkerwijs groepen van
eigendommen maken en dat elk individueel eigendom bebouwd kan worden, want
de kaartjes zeggen hieromtrent niets. De tanah (= Grond, 21 zwarte,
holle, plastic dopjes) van de eigendommen moet voorbereid worden.
Vervolgens kan het voorzien worden van een gedung (= Gebouw, 21 gele
dopjes), gevolgd door perlengkapan (= Uitrusting, 21 blauwgroene
dopjes). De hypotheekwaarde van de eigendommen is afhankelijk van de
ligging en varieert tussen 46 en 64%. Alle eigendomskaartjes zijn bruingeel
en hebben geen kleurenbalk. De rugzijde van deze kaartjes heeft de grijze
kleur van onbehandeld karton en is niet bedrukt. De afmetingen van de kaartjes
zijn van:
| de eigendomskaartjes 56 x 91 mm. |
| de niet geïllustreerde blauwgroene Kesempatan
(= Kans) en roze Dana Umum (= Algemeen
Fonds) kaartjes 50 x 76 mm. |
De 40 velden zijn vanaf Berangkat:
Hotel Dibya Puri - Dana Umum - Hotel
Jakarta H. - Pajak Bumi & Bangunan (= Onroerendgoed
belasting)
- Money Changer - Hotel Kartika Plaza - Kesempatan
- Hotel Grand Preanger - Hotel
Arjuna Plaza - Penjara/Harus Tinggal (= Gevangenis/U moet
blijven) - Hotel Gombel
International - Hotel Patra Yasa - Hotel Mangkunegara Palace - Hotel Bumi Hyatt
- Perusahaan Catering - Hotel Garden - Dana Umum - Ruma Makan - Hotel
Elmi - Fasilitas - Hotel Mirama
- Kesempatan - Hotel Sahid Jaya - Hotel
Grand Park - Swimming Pool - Hotel Bali Beach - Daerah Wisata
Bayarlah Karcis - Barber Shop -Hotel Majapahit - Masuk
Penjara - Pertamina Cottage - Discotheque - Hotel Sari Pasifik - Dana
Umum - Perusahaan Taxi - Kesempatan - Hotel
Merlin - Pertamina (= een benzinestation) en Hotel
Ramayana. Van deze eigendommen hoeven de volgende niet bebouwd te
worden: Perusahaan
Catering (= Catering Service) - Ruma Makan (= Restaurant) - Swimming Pool -
Barber Shop - Discot(h)eque en Perusahaan Taxi (= Taxibedrijf). Op de
velden "Daerah Wisata
Bayarlah Karcis" (= Koop een kaartje voor deze picnic
plaats) en "Pertamina" benzinestation hoeft u alleen te betalen.
Het is verrassend dat men in de Gevangenis moet blijven in plaats van
"Slechts op bezoek"!
Het ontwerp van de bankbiljetten is een exacte kopie van de Parker
Brothers biljetten, inclusief het woord Monopoly en de vrijwel zelfde
afmetingen. De slechts 5 waarden zonder valuta zijn: 25
- 50 - 100 - 500
en 1000.
De slechts 4 lopers hebben dezelfde vorm als de dopjes voor de
eigendommen, alleen een beetje groter.
Beide pover gemaakte dobbelstenen (12x12x12 mm) zijn zwart met
witte stippen.
De prijs van dit spel bedroeg in februari 2001 Rp 7940 (= € 0,90).
Versie:
Monopoly Laga International Magnetic,
ref. AL- 053
Uitgever: Laga International
(Reg.No. 009734) - H.Martin - ± 1998
Afmetingen van de doos: 29,3 x 37,3 cm
van het bord: 36,0 x 38,8 cm
Het spel:
De rand van het deksel van dit spel dat in Cina is gemaakt vermeldt ""Product by: H.Martin
Foundation fareast Humantarian service INDONESIA". De povere schrijfwijze
wordt ook gedemonstreerd door de vermelding "design and colours of contents are subject to
ammandements".
Het is vanzelfsprekend om het ontwerp van dit spel te vergelijken met de
eerder uitgegeven magneet-versie onder ref. AL-008 (= Nasional versie) zowel als
met de niet-magnetische Internasional versie Hak Cipta No. 012631. Vergelijk
met de gewone Internasional versie geeft:
| Alle teksten op het bord, de kaartjes en de eigendomsbewijzen zijn in
het
Engels, inclusief het woord Monopoly. |
| De man in groene
broek op Start kijkt van de motorrijder weg. |
| Het middenveld is 180º gedraaid t.o.v. de zijden. |
| De ondergrondkleur van het bord is blauwgroen
in plaats van wit. |
| De kleuren van de Complexes wijken af, evenals sommige illustraties en
kleuren op de eigendommen. |
| Het ontwerp en de kleuren van de bankbiljetten is hetzelfde,
inclusief de misdruk (?) DOLAR, hoewel ze veel kleiner zijn (36 x 70
mm). Het opschrift luidt: Bank International. |
| De afmetingen van de eigendomsbewijzen die geheel in het Engels
zijn, zijn ook 36 x 70
mm. |
| De 4 holle lopers, in verschillende kleuren plastic, zijn
hetzelfde, maar hebben nu een magneetje opdat zij op het bord kunnen
plakken. |
| De witte dobbelstenen met rode
stippen zijn erg klein (10x10x10 mm). |
| De presentatie van de Spelregels is dezelfde. |
Vergelijk met de magnetische Nasional
versie (AL-008) geeft:
| De ondergrondkleur van dit bord is lichtblauw. |
| De afmetingen van de kaartjes en eigendomsbewijzen zijn
gelijk,maar de gebruikte taal is Indonesisch. |
| De valuta van de bankbiljetten is Rupiah. |
| De lichtgroene huisjes en rode
hotels zijn dezelfde plastic cilindertjes. |
| De 4 plastic lopers zijn hetzelfde. |
| De witte dobbelstenen met rode
stippen zijn een beetje groter (12x12x12 mm). |
Vanaf Start (U ontvangt $ 2.000), maar linksom, zijn de
eigendommen, die geïllustreerd zijn met tekeningetjes van
bezienswaardigheden:
Complex A: Indonesia - Malaysia
Road Duties: Italy < waarom?
Complex B: Singapore - HongKong - Taiwan
Complex C: Philippines - Thailand - Vietnam
Complex D: Japan - Korea - India
Complex E: China
-
Uni
Soviet - Italy
Complex F: United of Kindom - France -
Netherlands
Complex G: Canada - United State - Brazil
Complex H: Australia - Africa
Zoals bovenstaande opsomming laat zien zijn de namen van sommige landen pover
vertaald, zoals: Uni Soviet - United of Kingdom en United State. Een andere
slordigheid is het feit dat het 3de F-complex een "Complex E" geworden
is.
De middenvelden van de zijden zijn als in de andere versies: Changi Airport -
Bus Station of Tokyo - London Station en Harbour of Sydney. Omdat in dit spel
alles in het Engels is, is Pajak jalan nu Road Duties geworden en Pajak istimewa
zijn Special Duties.
De prijs van dit spel bedroeg in februari 2001 Rp 40.000 (= € 4,55).
Versie:
Baliopoly - First edition
Uitgever: Nigel Salinger Holiday Trading Game - ±1999
Afmetingen van de doos: 27,5 x 27,5 cm
Het spel:
Dit is zonder twijfel verreweg het mooiste spel dat in Indonesië is uitgegeven.
Tot begin 2001 was er een website die over dit spel schreef: "Baliopoly is
een met de hand vervaardigd bordspel, gemaakt op Bali door meer dan 100
Balinezen. Baliopoly is ontworpen om de spelers mee te nemen langs de
populairste, toeristische plekjes en plaatselijke gewoontes van Bali door te
komen op "straten" van bekende lokaties als Kuta Beach, Nusa Dua Beach Hotel, Made's Warung
en Waterbom Park &
Spa."
Maar bij een serieuze poging in februari 2001 om ter plaatse dit mooie
spel te kopen bleek het niet langer verkrijgbaar te zijn. Daarom ben ik bang dat
de "second
edition" wel nooit meer zal verschijnen vanwege
"meningsverschillen" tussen de uitgever en Parker Brothers/Hasbro,
tenminste niet met de Indonesische
Mr.Monopoly in de rode balk. De
velden zijn vanaf Go:
Jimbaran Beachfront Seafood - Village Banjar
instruction - Made s Warung - Money
changer/Pay 10% or 600.000 Rp - Tanah Lot Temple - Bali
Museum - Tour voir instruction - Neka Museum
- Puri Lukisan Museum - Just
visiting/Immigration - Silver Factory -
Wartel Telecomunication - Batik Textile Factory
- Teak Furnitures
Factory - Goa Lawah Temple - Goa
Gajah Elephant Cave - Village Banjar - Monkey
Forest - Bali Bird Park - Free
shopping BFS - Bali Hai Cruises - Tour -
Waterbom Park and Spa - Bali
golf and Country Club - Sanghe Monkey Temple - Kintamani
- Nusa Dua - Ngurah Rai Int. Airport -
Ubud - Go to Immigration - Nusa
Dua Beach hotel - Bali Hyatt Resort
- Village Banjar - Grand Bali Beach Hotel - Besakih
Temple - Tour - Sanu Beach - Hotel
Tax - Kuta Beach.
De eenvoudige, witte, geplastificeerde kaarten Village Banjar (met een groen
schetsje dat een huis voorstelt) en Tour (waarop het rode
schetsje het strand met de zon voorstelt) hebben ongeveer hetzelfde doel als
onze Kans en Algemeen Fonds kaarten. Op hun rugzijde staat een batik-tekening.
Een paar voorbeelden van wat er op deze kaarten staat zijn:
| Verkoop een waterverfschilderij. Ontvang Rp 300.000 |
| Huwelijksfeest. Betaal Rp 300.000 |
| Huur een surfplank. Betaal Rp 50.000 |
| Het hotel is vol. Ontvang Rp 150.000 |
De 6 verzilverde lopers zijn een tokè, surfplank,
klapperboom, golf schoen, vliegtuig en een gesneden
beeldje.
De neutrale bankbiljetten zonder enige tekst zijn in 6 waarden, t.w.: Rp
5,000 (wit) - Rp 10,000 - Rp
20,000 - Rp 50,000 - Rp
100,000 en Rp 500,000. Zij zitten
in een soort Banker's Tray. De 32 bungalows en 12 hotels
zijn gemaakt van licht en donker teakhout en hebben de vorm van een tempel.
De dobbelstenen zijn ook van licht teakhout met witte stippen.
De spelregels zijn in het Engels, hetgeen erop duidt dat dit spel
speciaal is gemaakt voor het grote aantal toeristen dat naar dit fraaie eiland
Bali komen.
Versie: Monopoly -
Edisi Indonesia,
rechthoekige doos, ref.0708000097611/12
Permainan perdagangan properti
yang tercepat
The fast-Dealing Property Trading Game
Uitgever: PT NewBoy Toy Comp. - Parker Brothers/Hasbro
- 2009
Afmetingen van de doos: 27,0 x 40,0 x 5,5 cm
Het spel:
Dit is de eerste officiële uitgave van Parker/Hasbro
in Indonesië. Uit het eerste deel van het referentienummer blijkt dat het ontworpen
is in juli 2008, maar het verscheen pas op de markt op 1 april 2009.
(Omdat gebleken is dat vele Europese uitgaven van déze versie van het standaard
spel, ref.00009, ook allemaal ontworpen zijn in 2008, blijkt hieruit dus dat ook
deze eerste Indonesië-uitgave in de ontwikkeling van deze nieuwe standaard
uitgave werd betrokken.)
Normaliter is het 3-cijferige getal ná het ref.nr. het landennummer van Hasbro.
Maar hier is sprake van een dubbel 4-cijferig nummer, dat zou moeten staan voor
Indonesië. Vermoedelijk is deze conclusie niet juist?
Natuurlijk is deze uitgave in vele opzichten gelijk aan die van de uitgaven
van de andere landen, maar er zijn wel enkele uitzonderingen.
Hasbro
heeft voor Indonesië niet gekozen voor de "straten uit de
hoofdstad" maar voor 8 steden uit het land. Dit is een hoge
uitzondering, zoals in Zwitzerland (18 steden) - Nederland (8 steden) -
Australië (8 staten) en Nieuw Zeeland (22 steden).
De 8 steden op deze eerste, tweetalige, Indonesische uitgave van Hasbro
zijn vanaf Go/Maju:
Semarang (Java)
- Medan (Sumatra) -
Makassar (Sulawesi) - Yokyakarta (Java)
- Bandung (Java) - Denpasar (Bali) -
Surabaya (Java) en Jakarta (Java).
En de straten uit deze steden zijn respectievelijk:
Jalan dr. Cipto - Dana Umum/Community
Chest - Jalan Pandanaran - Pajak
Penghasilan/Income tax - Bandara Medan - Jalan
Jenderal Sudirman - Kesempatan/Chance - Jalan
Iskandar Muda - Jalan Mongonsidi
- Dipenjara/In Jail - Jalan dr.Sam
Ratulangi - Perusahaan Listrik/Electric Company - Jalan
Pasar Ikan - Jalan Sultan Hasanuddin
- Bandara Denpasar - Jalan Magelang
- Dana Umum/Community Chest - Jalan Pangeran
Mangkubumi - Jalan Malioboro - Parkir
Bebas/Free Parking - Jalan Cihampelas
- Kesempatan/Chance - Jalan Merdeka -
Jalan Braga - Bandara Surabaya -
Jalan Teuku
Umar - Jalan
Diponegoro - Instalasi Air/ Water Works - Jalan
Gajah Mada - Masuk Penjara/Go to Jail - Jalan
Pemuda- Jalan
Basuki Rachmat - Dana Umum/Community Chest - Jalan
Mayen Sungkono - Bandara Jakarta - Kesempatan/Chance
- Jalan Thamrin - Pajak Super/Super Tax
en Jalan Gatot Subroto.
De 4 velden midden op elke zijde, die meestal voor stations gebruikt worden,
zijn hier resp. de vliegvelden van Medan - Denpasar - Surabaya en Jakarta.
Deze versie van de standaard uitgave van Hasbro
is uitgebreid met een 3de dobbelsteen, de rode
zg. geluksdobbelsteen, waarmee het spel sneller gemaakt wordt. Maar het spel kán overigens ook nog steeds op de
"ouderwetse" manier, zonder deze extra dobbelsteen gespeeld worden.
Op deze dobbelsteen staan de cijfers 1 - 2 en 3, een autobus en Mr.Monopoly
(2x). De invloed van deze geluksdobbelsteen is, in samenhang met de 2
witte dobbelstenen:
|
1, 2 of 3: tel dit op bij
uw worp met de 2 witte dobbelstenen.
|
|
Bus: U kunt ervoor kiezen om het
totaal van beide witte stenen óf slechts van 1 steen vooruit te gaan,. Dus
als u een 1 en een 5 gegooid heeft dan kunt u 1 stap vooruit doen, óf 5 óf
óf 6. |
|
Mr.Monopoly: ga het aantal
gegooide ogen van de witte dobbelstenen vooruit en doe wat er op dát veld
moet gebeuren. Vervolgens gaat u naar het eerstvolgende onverkochte
eigendom en koopt het óf laat het veilen. Als er geen onverkochte grond
meer is, gaat u naar het eerstvolgende eigendom van een andere speler en
betaalt daar de huur. |
|
Bij dubbel gooien van de
witte dobbelstenen, telt de geluksdobbelsteen niet mee.
|
|
Als u in 1 gooi 3x één,
twee of drie gooit mag u naar een veld naar keuze gaan.
|
|
Als u naar de gevangenis
wordt gestuurd, doet de geluksdobbelsteen niet meer mee. |
Andere veranderingen in deze
versie t.o.v. de "oude standaard" zijn:
|
Buiten de rode balk
staat rechts niet alleen het woord BRAND, maar bij deze Indiase
uitgave staat daarboven nog TM. |
|
De inlage in de binnendoos bestaat voor de
helft uit een rode inlage van plastic met
slechts 5 vakjes (dus niet bedoeld als "Bankers'tray) en voor de andere
helft uit een (ouderwets) kartonnen opvulsdtuk met de antwoorden op de
"13 meest gestelde vragen". |
|
Het 2x gevouwen bord ligt bovenop
deze inlage en kan over 14 cm heen en weer schuiven. |
|
De ondertitel van
het spel is veranderd. Was dit meer dan 70 jaar lang "Het beroemde
gezelschapsspel", voortaan is dat "Het beroemde vastgoedspel voor
snelle onderhandelaars". |
|
Het deksel heeft een
geheel nieuw design gekregen, waarin nu centraal een kale,
rechthoekige Monopoly-balk staat,
waarbóven Mr.Monopoly u de hand reikt. (Hij komt dus niet meer uit de
middelste O). |
|
De sierrand van zijn hoed is niet
meer wit maar groen en in zijn
linkerhand draagt hij nu een staf met M-embleem. |
|
Onder de Monopoly-balk
staat nu de Start-hoek van het bord, met boven Go .... inderdaad, wederom
de beide witte dobbelstenen, nu 6 en 3 aangevend. |
|
Het onderste deel van het deksel is een
witte rand waarin aangegeven wordt dat het hier een Hasbro-uitvinding
betreft van een Familie-spel voor spelers met een leeftijd
vanaf 8 jaar en een aantal van 2 tot 8 personen. (Dit zal
waarschijnlijk voortaan een standaard presentatie zijn voor alle spellen van
Hasbro.) |
|
Op de randen van het deksel staat de
Monopoly-balk, het Hasbro-logo en de
hiervoor genoemde spel-kenmerken, terwijl op één rand o.a. het
artikelnummer boven de barcode vermeld wordt, met het Hasbro-
én Parker Brothers-logo. |
|
De tweetalige eigendomsbewijzen (56x88 mm)
zijn wit met een rode hypotheekzijde. |
|
De tekstzijde van de Kans-
en Algemeen Fonds-kaartjes (56x88 mm) is
wit, hetgeen koud aandoet. Wél is elke tekst geïllustreerd met een leuk
plaatje van Mr. Monopoly. |
|
Het bundeltje bankbiljetten van dit
spel heeft het ref.nr.100000090000-Rebrand. De biljetten zijn in zwart
gedrukt op gekleurd papier in de waarden: 1 (wit) - 5
- 10 - 20
- 50 - 100
en 500 Monopoly dollars (symbool:
M met 2 horizontale streepjes). |
|
De 8 gebruikelijke, metalen lopers zijn:
strijkijzer - hoge hoed - hondje - vingerhoed - schoen - boot - auto en
kruiwagen. |
|
De holle, plastic huisjes
en hotels hebben zowel een schoorsteen
als dakpannen. |
|
De beide dobbelstenen zijn wit
met zwarte stippen. |
|
De Indonesische- en Engelse spelregels zijn op een speelse
wijze, in vakken verdeeld en leuk geïllustreerd, over een langwerpig
uitvouwbaar blad verdeeld. |
|
Op de onderkant van de doos staat een
kleurenplaatje van het bord met een paar attributen, een aanmoediging om
snel te gaan spelen en een paar absoluut niets zeggende plaatjes onder de
het hoofdje "Cara bermain Monopoly .../How to make it in Monopoly..." |
|
Opvallend is dat helemaal onder op de
achterkant van de doos nog de vermelding staat:
Waktu main tidak berhenti di sini!
EA
monopoly.ea.com
Bersiaplah untuk semua cara interaktif yang baru untuk
bermain dengan mainan dan permainan favorit Anda.
Tersedia dari Electronic Arts dimana Anda dapat
bermain.
Play Time Doesn't End Here!
Get ready for all-new interactive ways to play
your favourite toys and games.
Available from Electronic Arts wherever you play.
MOBILE iPod®
ONLINE POGO™
VIDEOGAMES
|
Dit spel is: Buatan Cina - Made in China.
De prijs van dit spel varieerde bij de introductie op 1 april 2009 in Jakarta,
volgens een persbericht, van € 24,25 tot € 64,80.
In oktober 2011 bedroeg de prijs in Bandung RP 279,900 (€ 22,90)
|